25 tháng 11, 2015

KỶ NIỆM VỀ MỘT CÂU THƠ, MỘT NGƯỜI THẦY



Trong cuộc đời mình, tôi đã được học nhiều thầy cô. Nhiều người thầy đã có những ảnh hưởng lớn tới sự trưởng thành của tôi, Nhiều người thầy đọng lại những kỷ niệm như những ngọn lửa cháy mãi một thời đi học trong sáng, hồn nhiên….
Hôm nay tôi muốn kể về kỷ niệm của một người thầy không dạy tôi nhiều, một người thầy bình dị mà hình ảnh mãi ấm áp trong tôi.
Năm 1974 lũ học trò trường làng chúng tôi được trở thành học sinh của trường cấp 3 Bến tre, một mái trường nhỏ nằm gần ga Phúc yên, trên đường vào Thị trấn Xuân hòa. Vẻn vẹn với 8 phòng học, 10 lớp học và hơn 400 học sinh nhưng Trường cấp 3 Bến tre lại là một trườngđiển hình của tỉnh Vĩnh phú. Ban đầu trường mang tên vị tổng bí thư đầu tiên - Trần Phú, sau này trường đổi tên thành trường cấp 3 Bến tre để ghi nhận tình cảm kết nghĩa của nhân dân Vĩnh Phú với Bến tre thành đồng kiên cường trong thời kỳ đánh Mỹ.
Những ngày đầu lũ học sinh lơ ngơ chúng tôi tới với mái trường cũng là những ngày cô sinh viên người Hà nội, Ngô Tú Hiền tốt nghiệp khoa Vật lý trường đại học sư phạm Hà nội và khoác ba lô lên đường về Phúc yên bắt đầu sự nghiệp của một nhà giáo. Cô mảnh mai, Cái mảnh mai của người Tràng an thanh lịch và cũng là sự mảnh mai của một thời mà đất nước cơm không đủ ăn. Tuy nhiên trong sự mảnh mai ấy là sự nghiêm túc, say mê với nghề nghiệp và yêu thương học trò.Năm đầu cô dạy môn vật lý cho lớp D và lớp B và chỉ 1 năm sau cô được giao làm chủ nhiệm lớp 9B (năm 75-76) Một dấu ấn quan trọng trong sự nghiệp làm thầy ở lứa tuổi còn rất trẻ.
Cô Hiền không dạy lớp tôi, thỉnh thoảng cô dạy vài tiết, kỷ niệm về cô không nhiều nhưng có một kỷ niệm mà tôi nhớ mãi. Tháng 3 năm 1977, 3 tháng trước thời gian kết thúc đời học trò, nhà trường tổ chức cho khối 10 vào Ngọc Thanh, một xã của dân tộc Sán dìu nằm trong vùng chân dãy núi Tam đảo, phía sau hồ Đại lải, để trồng rừng và để học sinh học hỏi thêm kinh nghiệm, gắn bó với bè bạn. Cả khối 10, bốn lớp thầy trò chất sách vở, quần áo, gạo mắm, cuốc xẻng…lên xe đạp cùng vào Ngọc Thanh trồng cây phủ kín đồi trọc. Ban tổ chức chọn những khoảng đồi trống rồi phân chia cho các lớp vị trí cắm trại. Ngày ấy chẳng có vải bạt và các Phương tiện chuyên dụng để cắm trại, các bạn nam trong lớp chặt cây rừng đóng cọc, dựng khung rồi trải áo mưa lên trên thành mái, quay xung quanh thành vách thế là đã có những căn lều ấm cúng xuất hiện trên những ngọn đồi Ngọc Thanh. Cả lớp chỉ có 1 lều nên hơn 40 học sinh nằm sát nhau, nam một phía và nữ một phía tối lạnh nằm ôm nhau kiểu úp thìa để ngủ cho bớt đi cái rét trong những đêm cuối đông đầu xuân trên những ngọn đồi trống vắng. Ranh giới giữa Nam và nữ chỉ gang tay, chẳng đứa nào chịu nằm cạnh mấy đứa con gái vì ngượng. Bếp là một cái lán nhỏ hơn, được dựng ngay bên cạnh. Ông đầu bếp là mấy hòn đá nhặt trên đồi. Củi thì quá dễ tìm trong vùng rừng núi. Trước ngày đi lao động, cô chủ nhiệm dặn: Các em xin bố mẹ mang theo gạo gạo, nước mắm, muối….có gì mang nấy cho 15 ngày lao động trên rừng. Tôi còn nhớ giây phút các bạn mang gạo và thực phẩm nộp cho các bạn nữ. Đứa thì đựng gạo trong túi đi học, đứa thì đựng trong lọ, trong tay nải, ruột tượng, đứa thì xách theo chai nước mắm, đứa lại có bơ lạc, ít muối vừng… Tôi còn nhớ những bát cơm thập cẩm trộn đủ thứ gạo rất ngon trong tiếng cười, sau những buổi cuốc đất mệt nhoài. Hàng ngày chúng tôi cuốc những hố sâu để trồng cây non. Tiết trời tháng 3 dành lại chút hơi lạnh cho lũ học trò. Buổi tối bên lửa trại không ai muốn ngủ.
Một hôm, trời về chiều, lũ học trò nhỏ đang hùng hục cuốc đất, bỗng loa phóng thanh vang lên: A lô, a lô… giọng thầy Kế dạy lý thử loa. Thầy thông báo xin đọc bài thơ và giọng ấm áp nghịch ngợm của Thầy vang lên:
Tôi có cô em gọi Tú Hiền
Tóc mềm như rạ, mắt như gươm
Năm nay cô nó 24 tuổi,
Nhiều gã trai làng dạ vấn vương.
Tiếng cười vang khắp các ngọn đồi. Năm ấy cô Hiền khoảng 24 tuổi, chưa lấy chồng và sống trong tình yêu thương của đồng nghiệp, học trò nơi mảnh đất xa lạ. Sau đó nhiều lần tôi được nghe câu thơ đó một cách dang dở, mỗi lần nghe tôi lại nhớ tới những ngày đi lao động trồng cây trong Ngọc Thanh, nhớ bè bạn nhớ giọng Thầy Kế và nhớ cô Hiền.
Ngày 20/11 vừa qua, sau 38 năm xa cách tôi được gặp lại cô trong buổi học sinh K74-77 Trưòng C3 Bến tre gặp mặt một số thầy cô nhân ngày nhà giáo Việt nam. Nhìn cô già đi, gầy đi trong lòng tôi trào dâng niềm thương cảm.
Thời gian như người mẹ hiền đã cho ta thật nhiều và cũng là tên trộm âm thầm lấy đi của chúng ta những điều giá trị nhất.
Đứng bên cô, tôi đã đọc lại những câu thơ trên cho Cô Hiền, chồng cô và bạn bè nghe và cô trò chúng tôi đều xúc động. Hôm nay tôi xin chép lại bài thơ mà thầy Kế đã mượn 4 câu đầu để nói lên tình yêu thương của một người anh dành cho em gái.

CÔ BÉ EM TÔI
“Tôi có cô em gọi Thị Hường
Tóc mềm như nắng, mắt như gương,
Năm nay cô nó mười tám tuổi
Lắm gã trai làng dạ vấn vương
Nhưng ý em tôi: Chửa chọn người
Môi tròn vẫn nở đóa tinh khôi
Ngày vui nắng trải, mùa xuân ấm
Năm tháng ươm tơ dệt mộng đời…
Thày với u tôi tuổi đã già,
Tôi thì công tác mãi nơi xa
Ruộng vườn, mai mốt mình cô nó…
(Vì thế u tôi quý nhất nhà)
Ai hỏi-u tôi cũng chối rằng
-“Thưa bà, thưa bác (hoặc thưa ông)
Năm nay cháu nó còn bé lắm,
Hoàn cảnh nhà neo… việc ruộng đồng…
…Nhưng bỗng ngày kia có một người
(Trước cùng đơn vị vốn quen tôi)
Phục viên năm ngoái về sản xuất
Quyến luyến em tôi-định ngỏ lời…
Ngày trước u tôi vẫn mến thầm
Khen người hiền hậu lại siêng năng
Mỗi lần nhắc đến u tôi bảo
“Chả trách từng vào Vệ quốc quân…”
Nghe nói anh nay ở một mình
Lửa bom đã cướp mẹ thầy anh
U tôi lệ ứa hai tròng mắt
Bàn với thày tôi-định tán thành…
… Chiều ấy, em tôi quẩy mạ về
Vuốt làn tóc đẹp u tỉ tê:
Con là con gái vừa khôn lớn,
Có đám người ta định hỏi về…
Ý kiến thầy u thấy được rồi
Bây giờ còn đợi ý con thôi
Nhà neo, thôn xóm người ta giúp
Tao chỉ mong mày được đẹp đôi
Cô bé em tôi thẹn thẹn cười:
“Con còn nhỏ dại lắm(!) u ơi”…
(Thực ra cô nó và anh ấy
Đã hẹn hò nhau trước cả rồi!)”.

Bài thơ được đăng trên Tạp chí Văn nghệ Quân đội tháng 7-1958 - Tác giả Trần Phương Thùy (Tuy nhiên cho đến nay có nhiều ý kiến cho rằng chưa tìm thấy tác giả). Bài thơ ra đời trong hoàn cảnh đất nước đã dành được độc lập, nhiều bộ đội xuất ngũ về làng. Ngày ấy, đối với những cô gái làng chẳng có hình ảnh nào đẹp hơn hình ảnh anh bộ đội cụ Hồ cho dù “ Nhiều gã trai làng dạ vấn vương”. Đối với bậc cha mẹ thì những người đã vào Vệ quốc quân sẽ là những người hiền hậu và siêng năng… Bộ đội thật sự là môi trường tốt. Bài thơ cũng nói lên tình thương sâu nặng của người anh với cô em gái.
Và tôi chợt nảy mấy câu thơ:

Có những vần thơ theo ta suốt cuộc đời
Có những tình người đọng lại mãi tháng năm…

Thay mặt các bạn học sinh cấp 3 Bến tre K 74-77, Kính chúc cô Hiền mạnh khỏe, nhiều may mắn và dành nhiều thời gian cho Trường cấp 3 bến tre. Học trò của cô luôn yêu quý kính trọng các thầy cô.

12 tháng 11, 2015

ƯỚC MƠ XANH

Ngày ...
23:00 giờ
- A lô, QT à,vẫn còn thức đấy chứ?Nghe một bài vừa viết xong của BLT nhé!?
-Ok,mình đây!
-"Năm 1980 tôi tốt nghiệp trường sư phạm và trở thành cô giáo..."
-Thấy thế nào QT?
-Quá tuyệt vời BLT à,nếu có thể gửi để đăng trên blog 10C family sớm nhé...Bài viết của BLT cũng là niềm tự hào của nhiều thành viên gia đình 10C,của khóa 74-77 cấp3 BT đã và đang còn theo đuổi sự nghiệp trồng người...

 Ngày....
 6:00 giờ.
-Alo,QT à,dậy chưa?Check mail sớm đi nhé!
-Hi,get up lâu rồi TP à , có gì mới à?
-Thì cứ check mail sớm đi!
-Ok,sẽ xem ngay lúc đầu giờ khi tới cơ quan

7:45 giờ.
...
Chắc giờ này TP đang lên lớp rồi.Mình đã xem "tác phẩm" của bạn.Một sự kì công & thực sự cảm động...Theo dòng ước mơ xanh những hình ảnh thầy cô & học trò trải dài thành dòng sông bất tận...Một chút nghẹn lời khi bắt gặp hình ảnh của người thầy mới ngày nào đó còn đang đứng lớp...Một chút xốn xang khi thấy lại hình ảnh trẻ trung , vô tư lự của ngày xưa ...Một chút chạnh lòng khi thoáng nhìn mái tóc điểm sương của cô bạn sau gần 40 năm mới tìm lại.....Một chút tự hào khi ngắm nhìn  nụ cười mãn nguyện của thầy cô các thế hệ,của bạn bè đã và vẫn còn đang theo đuổi sự nghiệp trồng người...
Bất chợt khóe môi thấy mằn mặn, trong tim mình hình ảnh cô trò đang cùng hát BÀI CA NGƯỜI GIÁO VIÊN NHÂN DÂN trong chuyến đi Huế-Đà Nẵng mới đây thôi,hè năm 2013,giờ đã trở thành kí ức khó phai.
"Trên những nẻo đường của tổ quốc xanh tươi, có những loài hoa thơm đậm đà sắc hương, có những bài ca nghe rạo rực lòng người. Bài ca ấy, loài hoa ấy đẹp như em, người giáo viên nhân dân...."



3 tháng 11, 2015

Bằng lăng tím

Bốn mươi năm ấy bây giờ là đây...Tôi trở lại nơi tôi từng gắn bó khi còn tuổi thơ ngây. Từ mấy hôm trước tôi đã hồi hộp , bồn chồn, đứng ngồi không yên. Thời gian ngồi chờ các bạn tôi đến đón dài như cả một tháng...Con đường lên Phúc Yên tràn đầy cảm xúc. Các bạn của tôi thuở thiếu thời cứ hiện dần lên trong tâm trí tôi. Đây là nơi tôi ở không nhiều nhưng sao tôi lại nhớ đến thế. Cũng đã nhiều lần tôi muốn về thăm ngôi trường cấp 3 nơi tôi gắn bó xưa kia song tôi lại không đi. Chẳng hiểu vì sao tôi cứ ngại ngùng--đây là điều không nên có--.Đây rồi, nơi tôi luôn nhớ đến đau khổ. Các bạn tôi thuở xưa giờ ai cũng hai mầu tóc. Những lo toan, vất vả, nhọc nhằn in rõ sau những nếp nhăn trên khuôn mặt mỗi người. Các bạn tôi đón tôi thật cảm động. Sự nồng hậu của các bạn khiến tôi càng giận mình hơn vì tôi rời đi mà không một lời để lại ...Gần 40 năm tìm bạn...Tôi không trách tôi làm sao được. Tôi vẫn luôn tự hào mình là người chu đáo, ấy vậy mà tôi lại để các bạn tìm tôi trong suốt thời gian dằng dặc kia. Bao nhiêu lần tôi ngã gục mà không biết rằng tôi còn có những bàn tay, những tấm lòng nâng đỡ bao bọc cho tôi. Mấy chục năm tôi sống trong mặc cảm triền miên mà không quay đầu lại nơi bạn bè tôi sẵn lòng giúp đỡ. Tôi cứ một mình chèo chống. Tôi không đáng trách lắm sao?Các bạn của tôi thật chân thành , ấm áp"Bốn mươi năm ấy biết bao nhiêu tình"!Bao nhiêu nước mắt của tôi rơi xuống cũng không thể bằng 40 năm các bạn tim tôi"Khi ta ở chỉ là nơi ta ở / Khi ta đi đất bỗng hóa tâm hồn" . Ở nơi đây có một người nhớ tôi nhiều lắm và tôi thì vô tâm hết mức:ra đi không lời giã biệt, để rồi tới bây giờ, tim tôi như ngừng đập khi đọc những dòng chữ gửi cho tôi...Không trách cứ, chẳng hờn dỗi, cứ lặng lẽ thăm hỏi như chưa có khoảng thời gian đằng đẵng 40 năm. Tôi có được phép nhận sự bao dung đó không? Những người bạn chìm trong quên lãng của tôi nay chính họ lại giúp tôi vui sống, hòa nhập. Người xưa nói rằng:" Ra đi mà gặp bạn hiền / Còn hơn ăn quả đào tiên trên trời". Chẳng biết có đào tiên thật không nhưng bạn hiền thì nhất định có, có nhiều nữa kia,hồn nhiên, trong sáng... Lần đầu tiên tôi cùng các bạn của tôi tổ chức SN cho một người bạn. bữa tiệc chẳng có gì khác so với các bữa tiệc SN khác song nó lại rất đặc biệt vì chúng tôi được nghe những bản tình ca ngọt ngào từ những "nghệ sĩ" gia đình hêt lòng với bạn. Tôi được nhìn thấy niềm hạnh phúc ở bạn tôi khi con họ đã lớn khôn được dựng vợ gả chồng... Có nhiều bạn đã lên chức ông, bà...Niềm vui nhân lên gấp bội.....Các bạn của tôi ơi! Người ta tìm nhau 4 năm đã là cảm động lắm rồi .Học với nhau 4 tháng mà tìm nhau 40 năm , tình nghĩa này tôi làm gì để đền đáp đây ! Cảm ơn các bạn đã tìm thấy người bạn đáng trách này. cho tôi được sống trong tình yêu thương của các bạn nhé !
HN--3 giờ sáng một ngày cuối thu 2015 .